4 آوریل 2024- تحقیقات نشان می‌دهد دارویی شبیه به داروهایی که برای لاغری تزریق می‌شوند، می‌تواند به کند کردن پیشرفت علائم بیماری پارکینسون کمک کند.
بر اساس گزارش بنیاد پارکینسون، بیش از 10 میلیون نفر در سراسر جهان با پارکینسون زندگی می‌کنند - وضعیتی که در آن سلول‌های عصبی در مغز به مرور زمان از بین می‌روند و باعث ایجاد مشکلاتی در حرکت، تعادل و حافظه و سایر عوارض می‌شود.اگرچه داروهایی برای کمک به مدیریت این علائم وجود دارد، اما هیچ درمان قطعی برای این بیماری هم اکنون در دست نیست.
با این حال، در سال‌های اخیر آگونیست‌های گیرنده پپتید 1 شبه گلوکاگون (یا آگونیست‌های GLP-1R) باعث ایجاد امیدهایی شده‌اند. یکی از این داروها، که داروهای تایید شده برای کنترل دیابت نوع 2 هستند، به نام اگزناتید، به کاهش پیشرفت علائم حرکتی در گروه کوچکی از افراد افراد مبتلا به پارکینسون کمک کرد.
اکنون محققان می گویند که داروی دیگری از این گروه، به نام لیکسیسناتید، به نظر می رسد همین کار را انجام می دهد و از این نظریه حمایت می کند که پارکینسون می تواند با مقاومت به انسولین در مغز مرتبط باشد.
محقق اصلی این مطالعه پروفسور واسیلیوس مایسنر، از بیمارستان دانشگاه بوردو، گفت: نتایج تحقیقات ما هیجان انگیز بودند.ما باید در مورد همه تفسیرها و قابلیت های اجرا در مرحله کنونی محتاط باشیم، اما این واقعاً یک سیگنال بسیار واضح و قوی است که ما هرگز جز در مطالعه ی exenatide ندیده بودیم.
سماگلوتید و لیراگلوتید، از آگونیست های GLP-1R به دلیل استفاده در مدیریت دیابت نوع 2 و کمک به کاهش وزن، به عنوان بهترین داروها، به شهرت رسیده اند.با این حال، بر خلاف اگزناتید و لیکسیسناتید، اینها به راحتی وارد مغز نمی شوند و احتمال کمتری برای استفاده در درمان پارکینسون دارند.
در مجله ی پزشکی نیوانگلند، محققان فرانسوی گزارش دادند که چگونه به طور تصادفی 156 نفر را که اخیراً برای آنها پارکینسون تشخیص داده شده بود، به دو گروه هم اندازه تقسیم کردند.در حالی که هر دو گروه از داروهای پارکینسون معمول خود استفاده می کردند، به یک گروه یک تزریق روزانه اضافی لیکسیسناتید داده شد، در حالی که به گروه دیگر دارونما داده شد.قبل، حین و بعد از مطالعه، شرکت‌کنندگان تحت معاینه علائم حرکتی قرار گرفتند و برای مقیاس شدت بیماری امتیازی به آنها داده شد.
نتایج نشان داد که پس از 12 ماه، پیشرفت مشکلات حرکتی در افرادی که لیکسیسناتید دریافت می کردند، متوقف شد، در حالی که افراد در گروه دارونما علائم بدتری را نشان دادند- حدود سه امتیاز در مقیاس ارزیابی 132 امتیازی پیشرفت بیماری کاهش یافت که یک تفاوت متوسط است، اما تصور می‌شود از نظر بالینی معنی‌دار باشد.
این تفاوت دو ماه پس از توقف آزمایش همچنان باقی ماند و به همین دلیل به بیماران گفته شد که مصرف سایر داروهای شبانه ی پارکینسون را قطع کنند.
به گفته ی محققان، این نشان می دهد که لیکسیسناتید نه تنها علائم را کاهش می دهد، بلکه از مغز در برابر از دست دادن نورون ها محافظت می کند.
با این حال مشکل این بود که حدود نیمی از شرکت کنندگان از عارضه ی تهوع و 13 درصد از عارضه ی استفراغ ناشی از دریافت لیکسیسناتید، شکایت داشتند.
محققان اظهار داشتند که اکنون به کار بیشتری نیاز است تا مشخص شود آیا lixisenatide واقعاً پیشرفت بیماری را آهسته می‌کند یا خیر، آیا مزایای آن در طول زمان باقی می‌ماند یا اگر این دارو برای مدت طولانی‌تری مصرف شود، علایم افزایش می یابند و این که بهترین دوز چه مقدار است و آیا این دارو فوایدی را برای افرادی که در مراحل دیگر پارکینسون هستند به ارمغان می‌آورد یا خیر.
پرفسور هدر مورتیبویز، استاد علوم اعصاب سلولی و متابولیسم در دانشگاه شفیلد، که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت: این یافته‌ها راه را برای آزمایش‌های بالینی بزرگ‌تر فاز 3 هموار کرد.نتایج کارآزمایی بالینی جدید برای لیکسیسناتید که کاهش قابل توجهی را در پیشرفت علائم حرکتی در مقایسه با گروه دارونما نشان داده است، گامی واقعا امیدوارکننده و بسیار هیجان‌انگیز در مبارزه ی تحقیقاتی ما برای رساندن داروهای جدید به کلینیک پارکینسون است.
این مطالعه شواهد بیشتری را برای تایید نتایج قبلی ارائه داد که نشان می دهد "آگونیست های GLP-1R، پتانسیل واقعی برای درمان پارکینسون دارند."
منبع:
https://www.theguardian.com/society/2024/apr/03/diabetes-drug-may-slow-progression-of-parkinsons-say-researchers